نظریه ولایت فقیه نظریه ای است دیرپاست که هم امامیه و هم اهل سنت از آن بحث کرده اند، اما اساساً زمینه اجرای اصل ولایت فقیه تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی وجود نداشته است.
ولایت فقیه جزء واضحات فقه اسلام و مسلمات فقه شیعه است. کاری که امام کرد، این بود که توانست این فکر را با توجه به آفاق جدید و عظیمی که سیاست ها و مکتب های امروز دارند، مدون کند و آن را ریشه دار، مستحکم، مستدل و با کیفیت سازد؛ یعنی به شکلی در آورد که برای هر انسان صاحب نظری که با مسائل سیاسی روز و مکاتب سیاسی روز هم آشناست، قابل فهم و قابل قبول باشد.